นายสุพร กาวินำ ประธานชมรมเครือไต ท่าสายลวด กล่าวว่า ประเพณีปอยเหลินสามมน มาฆบูชาเป็นหนึ่งในประเพณี 12 เดือนของชาวไทใหญ่ เป็นฤกษ์มงคลในการเฉลิมฉลองข้าวใหม่ ที่ได้สืบทอดยึดถือปฏิบัติกันมาช้านาน และเป็นการขอบคุณแม่โพสพ หลังจากได้เก็บเกี่ยวผลผลิตข้าวใหม่ในไร่นา 

      การประกอบพิธีโทข้าวหย่ากู๊ ข้าวถั่มมะแน จะกระทำร่วมกันในช่วง เหลินสามมน วันขึ้น 15 ค่ำ เดือนสาม วันมาฆบูชา หลังจากทำเสร็จจะนำไปถวายแด่พระสงฆ์ เนื่องในวันวิสาขบูชา ถือว่าเป็นอานิสงอันยิ่งใหญ่ และจะแจกจ่ายให้กันและกันภายในหมู่บ้านอย่างทั่วถึง ซึ่งผู้ที่ได้รับข้าวหย่ากู๊ และข้าวถั่มมะแน เชื่อว่าจะเป็นคนที่มีบุญวาสนา และหากได้รับประทานแล้วจะทำให้พ้นจากโรคภัยไข้เจ็บ มีสุขภาพแข็งแรง มีสติปัญญาดี เป็นสิริมงคลต่อชีวิต จึงได้ยึดถือและสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน สร้างความรัก ความสามัคคี ให้กับพี่น้องในชุมชนและหมู่บ้าน

      นายอุดม กาวินำ ปราชญ์ชาวบ้าน อดีตประธานเครือไต กล่าวว่า กรรมวิธีการโทข้าวหย่ากู๊ ถั่มมะแน อุปกรณ์เครื่องกวนโทข้าวหย่ากู๊ หรือข้าวเหนียวแดง ประกอบด้วย ข้าวเหนียว น้ำอ้อย มะพร้าวทึนทึกขูด งาขาวคั่วให้หอม และถั่วลิสงคั่ว วิธีทำเคี่ยวน้ำอ้อยให้เหนียวพอสมควร ในกระทะใบบัว ใส่งาขาวคั่ว ถั่วลิสงทุบพอแตก ใส่น้ำผึ้ง ใส่ข้าวเหนียวนึ่งลงไปกวนให้ทั่ว พอเหนียว ก็สำเร็จเป็นข้าวอย่ากู๊ อุปกรณ์ เครื่องกวน โท ข้าวถั่มมะแน ได้แก่ ข้าวเหนียว มะพร้าวหั่นฝอย น้ำมันพืช งาคั่ว กระเทียมแกะเปลือกผ่าซีก เกลือและขิงสด วิธีทำตั้งกระทะใบบัวให้ร้อน ใส่มะพร้าวที่หั่นเป็นเส้นฝอย คั่วให้สุกพอเหลือง ล้างข้าวเหนียวใส่ลงไป คลุกเคล้าในน้ำมันพืช เติมน้ำร้อนปิดอบไว้ด้วยใบตองกล้วย เพื่อให้ข้าวเหนียวสุก แล้วจึงใส่ถั่วลิสงคั่วทุบพอแตก ใส่งาขาว กระเทียมแกะเปลือกผ่าซีก ใส่ขิงซอย เติมเกลือ เพื่อให้ได้รสชาติที่พอเหมาะ ก็สำเร็จเป็นข้าวถั่มมะแน จรรโลงไว้ในพระพุทธศาสนาให้เจริญสืบต่อไป

ขอบคุณภาพและข้อมูลข่าว  :  สำนักข่าวกรมประชาสัมพันธ์