ทำไม? ต้องใช้ “ หญ้าแพรก ข้าวตอก ดอกมะเขือ ดอกเข็ม ในพานวันไหว้ครู” กับความหมายที่ลึกซึ้งควรจดจำ..
ของทั้ง 4 สิ่งดังกล่าวข้างต้น ล้วนมีความหมายเฉพาะในการบูชาครู ซึ่งนิยมนำมาจัดเป็นพานดอกไม้ไหว้ครู เพื่อเป็นการแสดงว่า ศิษย์จะประกอบด้วยคุณธรรมดังต่อไปนี้ http://winne.ws/n12330
ในวันครู หรือ วันไหว้ครู หลายท่านคงจะรู้ว่า ในการจัดพานไปไหว้ครูนั้น ซึ่งถ้าจะให้ครบ ก็ต้องมี ทั้ง “หญ้าแพรก ข้าวตอก ดอกมะเขือ ดอกเข็ม” เพื่อเป็นการแสดงเจตจำนงอย่างแน่วแน่ในเชิงสัญลักษณ์ว่านักเรียนพร้อมจะเป็นลูกศิษย์ที่ดี ดอกไม้ที่เอาไปไหว้คุณครูนั้น แต่ละชนิดมีความหมายทีดีทั้งนั้น
หญ้าแพรก หมายถึง ความอดทน
ภาพจาก google.com “หญ้าแพรก” เป็นหญ้าที่เจริญงอกงาม แพร่กระจายพันธ์ุ ไปได้อย่างรวดเร็วมาก หญ้าแพรกเป็นตัวแทนที่แสดงถึงความเข้มแข็ง อดทนถึงแม้จะแห้งแล้ง คนเดินเหยียบย่ำ ถูกก้อนหินทับจนเหลือง หรือถูกไฟไหม้จนแห้งดำ แต่หญ้าแพรกก็จะไม่ตาย พอได้รับโอกาสที่เหมาะสม ได้รับความชุมชื้น ก็จะแตกยอดเจริญงอกงามเป็นอย่างดี ครูจึงต้องเป็นผู้ที่เข้มแข็งอดทนต่อปัญหาต่าง ๆ ของนักเรียนนักศึกษามากมาย และค่อย ๆ สะท้อนปลูกฝังความมุ่งมั่นอดทน เข้มแข็งไปสู่นิสัยของนักเรียน นักศึกษา ฝึกให้เขาเข้มแข็งอดทนให้จงได้ ดังนั้น คนโบราณจึงถือเอาเป็นเคล็ดว่า ถ้าใช้หญ้าแพรกไหว้ครูแล้ว ระลึกถึงว่าชีวิตต้องมีความอดทน ไม่ว่าจะอยู่สถานะใด ดังคำสอนของพระพุทธองค์ และมีสติปัญญาของเด็กจะเจริญงอกงามเหมือนหญ้าแพรกนั่นเอง
ข้าวตอก หมายถึง ระเบียบวินัย
ภาพจาก google.com“ข้าวตอก” เป็นสัญลักษณ์ของความมีระเบียบวินัย แม้ว่าโดยธรรมชาติแล้วคนเรามักจะมีความซุกซน ความเกียจคร้าน เป็นสมบัติมากบ้าง น้อยบ้างก็ตาม เเต่เมื่อเขามีความต้องการศึกษาหาความรู้ เขาก็ต้องรู้จักควบคุมตนเองให้อยู่ในกรอบ ในระเบียบหรือในกฎเกณฑ์ที่สถาบันได้กำหนดไว้ ใครก็ตามหากตามใจตนเอง ไม่สามารถควบคุมตัวเองได้ บุคคลนั้นก็จะเป็นเหมือนข้าวเปลือกที่ถูกคั่ว แต่ไม่มีโอกาสได้เป็นข้าวตอกที่มีประโยชน์ เพราะกระเด็นออกนอกกระทะ เหมือนเด็กที่เกเร ออกนอกลู่นอกทาง ไม่อยู่ในกฎระเบียบวินัยที่กำหนด สุดท้ายก็ถูกเหยียบย่ำเป็นข้าวตอกที่ไม่มีประโยชน์อยู่กับพื้นดิน
ดอกมะเขือ หมายถึง ความอ่อนน้อมถ่อมตน
ภาพจาก google.com“ดอกมะเขือ” เป็นดอกที่โน้มต่ำลงมาเสมอ ไม่ได้เป็นดอกที่ชูขึ้น คนโบราณจึงกำหนดให้เป็นดอกไม้สำหรับไหว้ครู ไม่ว่าจะเป็นครูดนตรี ครูมวย ครูสอนหนังสือ ก็ให้ใช้ดอกมะเขือนี้ เพื่อศิษย์จะได้อ่อนน้อมถ่อมตนพร้อมที่จะเรียนวิชาความรู้ต่างๆ นอกจากนี้มะเขือยังมีเมล็ดมาก ไปงอกงามได้ง่ายในทุกที่ เช่นเดียวกับหญ้าแพรก
ในพุทธศาสนสุภาษิต มีปรากฏอย่างแจ้งชัดว่า
"นิมิตตัง สาธุรูปานัง กตัญญู กตเวทิตา ความกตัญญูกตเวที (ความเป็นผู้รู้อุปการะที่ท่านทำต่อตนเองแล้ว และกระทำตอบแทนบุญคุณท่านให้เห็นเป็นประจักษ์) เป็นเครื่องหมายแห่งคนดี"
สิ่งที่แสดงออกสูงที่สุดคือปฏิบัติบูชา การแสดงความเคารพบูชาครูบาอาจารย์ ดีที่สุดคือปฏิบัติบูชา คือทำตามคำสอนของท่าน หน้าที่ของครูมี 2 อย่าง คือแนะให้รู้กับทำให้ดู แนะนำนั่นเองแหละ แนะคือสอนให้รู้ว่าอะไรเป็นอะไร นำก็คือทำให้ดูเป็นตัวอย่าง การประพฤติปฏิบัติของครูทำให้ดูเป็นตัวอย่าง 2 อย่างประกอบคือหน้าที่หลักของครู หน้าที่ของศิษย์เองก็จะต้องตั้งใจประพฤติปฏิบัติตามเรียกว่าปฏิบัติบูชา ครูบาอาจารย์สอนอะไรไม่ใช่เข้าหูซ้ายออกหูขวา แต่ใส่ใจรับฟังศึกษาให้เข้าใจแล้วก็นำมาปฏิบัติเป็นเนื้อเป็นหนังเป็นตัว เป็นตนของเราเอง จนซึมเข้าไปในใจของเราเป็นวิถีชีวิตของเราเอง อันนี้คือการปฏิบัติบูชาที่ดีที่สุด ถือเป็นการบูชาอันสูงสุด
ในทางพระพุทธศาสนาของเรานี่ ครูผู้ยิ่งใหญ่ของเราคือพระสัมมาสัมพุทธเจ้า หรือพระบรมครูนั่นเอง เรารู้จักพระพุทธเจ้าในฐานะ ผู้เป็นพระบรมครู ศาสดาเอกของโลก เราจึงควรศึกษาของดีๆ ที่มีอยู่ในพระพุทธศาสนา เพื่อนำมาใช้ให้เป็นประโยชน์แก่สังคมอย่างกว้างขวาง
ดอกเข็ม มาเสริมภายหลังตามความเชื่อ ใหม่
ภาพจาก google.comเมื่อมี 3 อย่าง แล้ว ก็ควรมีดอกไม้บูชาครูด้วย ดังนั้นจึงเลือก “ดอกเข็ม” เพราะดอกเข็มนั้นมีปลายแหลม สติปัญญาจะได้แหลมคมเหมือนดอกเข็ม และก็อาจเป็นได้ว่า เกสรดอกเข็มมีรสหวาน การใช้ดอกเข็มไหว้ครู วิชาความรู้จะให้ประโยชน์กับชีวิต ทำให้ชีวิตมีความสดชื่นเหมือนรสหวานของดอกเข็ม และดอกเข็มเป็นดอกไม้ที่ปลูกง่าย ดูแลง่าย หาง่าย ความหมายดี จึงนิยมนำมาบูชาครู
ขอบคุณข้อมูลจาก เพจวัดท่าไทร สุราษฏ์ธานี เเละ dmc.tv
