พระท่านสอนว่า “คนเราต้องรู้จักแยกแยะ ผิด ชอบ ชั่ว ดี” เพื่อการดำเนินชีวิตอย่างถูกต้องเหมาะสม เป็นที่รักของทุกคน ไม่ก่อศัตรูไม่ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนรวมถึงตัวเราเอง

ผิด คือ การทำอะไรที่ผิดพลาดไปโดยไม่รู้ หรือรู้เท่าไม่ถึงการณ์  

ชอบ หรือ ถูก คือ การทำในสิ่งที่ชอบหรือถูกใจ ไม่สนใจว่าถูกหรือผิด

ชั่ว คือ การกระทำที่รู้ว่าผิดหรือไม่ถูกต้องแต่ก็ยังทำ รู้ว่าจะเกิดปัญหาแต่ก็ยังทำ

ดี คือ การกระทำสิ่งดี ๆ ต่าง ๆ ตามมารยาทของสังคมหรือตามกฎหมาย ทำตามขนมธรรมเนียมประเพณีที่ส่งทอดกันมารู้ว่าทำแล้วดีไม่มีปัญหา รู้ว่าถูกต้องจึงทำ

คนทำดี ใคร ๆ ก็รัก ให้เกียรติ ให้ความเคารพส่วนที่ทำในสิ่งที่ชอบเหมือน ๆ กัน ก็เป็นแก๊งเป็นก๊วนเดียวกัน แถมคิดทำดีด้วยก็ยิ่งดีใหญ่ และถ้ามีใครทำอะไรผิดพลาดไปบ้างโดยไม่รู้ ก็ให้ยอมรับผิด และสัญญาว่าจะไม่ทำอีก เราก็ให้อภัยกัน แต่คนชั่วนั้นรู้ทั้งรู้ว่าเป็นเรื่องที่ผิด ไม่ถูกต้องไม่ว่าจะผิดกฎหมาย ผิดขนบธรรมเนียมประเพณี ผิดจรรยาบรรณ ผิดกฎแห่งกรรม ทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนก็ยังจะทำ เรียกว่า ชั่ว ไม่ควรคบอย่างยิ่ง

เพราะคบคนพาล พาลพาไปหาผิด เราคบใครเราก็จะมีนิสัยใกล้เคียงคน ๆ นั้น คบคนชอบนินทาเราก็จะกลายเป็นคนชอบนินทาไปในที่สุด คบเพื่อนใจใหญ่ใจนักเลงชวนลงทุนในหุ้นเราก็ร่วมด้วย ไม่มีเงินก็ไปกู้ยืมมา ซึ่งมันคงไม่ใช่แล้วเพราะขั้นแรกคนที่เดือดร้อนคือตัวเราก่อนเลย

หลายคนบอกว่ายากเหมือนกันที่จะแยกแยะคนโดยพิจารณาจาก “ผิด ชอบ/ถูก ชั่ว ดี”เพราะหลายคนเป็นคนนิสัยไม่ดี แต่ดีกับเรามาก อย่างไรก็ตาม เวลาจะเป็นเครื่องพิสูจน์เพราะเมื่อไหร่ผลแห่งการกระทำของเขาส่งผลกระทบทำให้ผู้อื่นเดือดร้อนขึ้นมา ผลนั้นก็จะกระเซ็นมาโดนเราด้วยเหมือนกัน

การรู้จักแยกแยะ ผิด ชอบ(ถูก) ชั่ว ดี ได้นั้น ต้องใช้สติในการพิจารณาตามความเป็นจริงต้องไม่ประมาท และข้อมูลต้องถูกต้องชัดเจน ทำให้เราฉลาดในการเลือกทำในสิ่งที่ถูกที่ควรคือเลือกทำดี เลือกแก้ไขปรับปรุงตัวเองให้มีนิสัยที่ดี ก็เป็นบุญติดตัวเราไป ที่แน่ ๆ เลือกคบคนดี ชีวิตเราก็มีแต่เจริญ

ขอขอบคุณข้อมูลและรูปภาพ : na_diary (Cr. ครูบาอาจารย์)