อุบายถ่ายถอนกิเลส แสดงต่อภิกษุสามเณร

พระภิกษุสามเณรเราทุกรูป ที่พวกเราท่านทั้งหลายออกมาบวชในพระพุทธศาสนานี้ ต่างรูปต่างพากันแสวงหาธรรมอันเป็นเครื่องพ้นทุกข์ จึงได้พากันมาเพื่อรับฟังการอบรมข้อวัตรปฏิบัติและอบรมทางจิตใจ การมาเพื่อรับฟังการอบรมนี้ ให้ทุกรูปพึงทราบว่า การปฏิบัติธรรมทางจิตจะหยิบยื่นให้กันเหมือนวัตถุสิ่งของภายนอกไม่ได้ พระพุทธเจ้าก็ดี พระอุปัชฌายาจารย์ก็ดี ท่านเป็นแต่ผู้ชี้บอกหรือแนะแนวทางเท่านั้น พระสงฆ์สาวกของพระพุทธเจ้าก็ดี สัทธิวิหาริกอันเตวาสิกของพระอุปัชฌายาจารย์ก็ดี เมื่อได้รับฟังธรรมอันเป็นอุบายถ่ายถอนกิเลสแล้ว เราไม่น้อมธรรมเข้ามาหาใจ ไม่น้อมใจเข้าหาธรรม และไม่ปฏิบัติธรรมแล้ว ธรรมที่ได้รับฟังก็ไม่เกิดประโยชน์อะไรแก่ผู้ฟัง

ฉะนั้นการฟังธรรมเราต้องน้อมธรรมเข้ามาหาใจ และน้อมใจเข้าหาธรรม แล้วตั้งใจปฏิบัติธรรมให้สมควรแก่การปฏิบัติ การปฏิบัติธรรมนี่มิใช่หมายเอาแต่เดินจงกรมเท่านั้น การปฏิบัติธรรมต้องเป็นผู้มีสติปัญญาพิจารณาในที่ทุกสถานในกาลทุกเมื่อ ไม่ว่าจะทำ จะพูด จะคิด จะยืน จะเดิน จะนั่ง จะนอน ต้องมีสติรอบคอบ เว้นแต่หลับ 

พระโยคาวจรเจ้าทั้งหลายผู้บำเพ็ญเพียรทางจิต ย่อมพิจารณาสังขารร่างกายมี ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง เป็นต้น ให้เห็นเป็นของไม่สวยไม่งาม เป็นของปฏิกูลน่าเกลียด พิจารณาร่างกายโดยแยกออกเป็นส่วนๆ โดยเป็นธาตุทั้ง ๔ ขันธ์ทั้ง ๕ ให้เห็นสภาพหรือลักษณะของสังขารอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา “ญาณสัมปยุต คือ ความรู้ก็เกิดพร้อม” ความสนเท่ห์ลังเลสงสัยในใจก็จักตัดขาดไปจากขันธสันดาน “ยถาภูต ญาณทัสสนะวิปัสสนา คือ ทั้งเห็น ทั้งรู้ก็มีแจ้งชัดขึ้นในใจ” 

ธรรมชาติของดีทั้งหลาย ย่อมเกิดมาแต่ของไม่ดี อุปมาดังดอกปทุมชาติอันสวยงาม ก็เกิดขึ้นมาจากโคลนตมแล้วย่อมเป็นสิ่งที่สะอาด เป็นที่ทัดทรงของพระราชา เสนาอำมาตย์ ดอกปทุมชาติ(ดอกบัว) นั้นก็มิได้กลับคืนไปยังโคลนตมอีก นี้ฉันใด พระโยคาวจรเจ้าทั้งหลายผู้บำเพียรทางจิต ปรารถนาธรรมอันเป็นเครื่องพ้น ท่านเจริญอสุภภาวนาเพื่อละราคะ เจริญเมตตาเพื่อละพยาบาท เจริญอานาปานสติเพื่อเข้าไปตัดเสียซึ่งวิตก เจริญอนิจจสัญญาเพื่อละวางในสังขารทั้งปวง เจริญอนัตตสัญญาเพื่อละเพื่อถอนอัสสมิมานะเสียได้ เป็นนิพพานในปัจจุบันแลฯ

 พระอาจารย์มั่น ภูริทัตโต

#ที่มา ชีวประวัติพระอาจารย์จันทร์ เขมมัปปัตโต พิมพ์แจกเป็นธรรมทานบรรณาการ ในงานพระราชทานเพลิงศพ ๑๐-๑๑ มกราคม ๒๕๑๙

CR. Parut  Bantitadawit

ขอบคุณเพจชาวพุทธ