ในประเทศไทย กระทรวงสาธารณสุขเปิดเผยว่า กำลังพิจารณาแผนรับมือการระบาดของโควิด-19 ระลอกเดือน ม.ค. ปีนี้ให้เข้าสู่การเป็น “โรคประจำถิ่น” เนื่องจากเชื้อกลายพันธุ์โอมิครอนมีระดับความรุนแรงน้อย แม้จะแพร่กระจายได้รวดเร็ว แต่อัตราการเสียชีวิตอยู่ในระดับต่ำ

เมื่อเดือน มี.ค. ปีที่แล้ว นางนิโคลา สเตอร์เจียน นายกรัฐมนตรีสกอตแลนด์ ระบุว่า ต้องการจะขจัดโควิดให้หมดไปจากสกอตแลนด์ แต่บรรดาผู้เชี่ยวชาญด้านโรคส่วนใหญ่เห็นพ้องกันว่า นี่จะเป็นเรื่องที่ทำได้ยากมาก

ศาสตราจารย์มาร์ก วูลเฮาส์ ผู้เชี่ยวชาญด้านระบาดวิทยาโรคติดเชื้อประจำมหาวิทยาลัยเอดินเบอระ ในสกอตแลนด์ ระบุว่า ไวรัสก่อโรคโควิด-19 จะคงอยู่กับเราต่อไป และที่ผ่านมารัฐบาลหลายประเทศต้องเสียเวลาไปมากมายกว่าที่จะตระหนักได้ว่าจะไม่สามารถขจัดเชื้อไวรัสชนิดนี้ให้หมดสิ้นไปได้

ศาสตราจารย์วูลเฮาส์ กล่าวกับบีบีซี สกอตแลนด์ ว่า บรรดานักระบาดวิทยาทราบเรื่องนี้อย่างชัดเจนมาตั้งแต่เดือน ก.พ. ปีที่แล้ว “เรารู้มาตั้งแต่ตอนนั้นว่าไวรัสชนิดนี้จะต้องกลายเป็นโรคประจำถิ่น”

“เราเข้าสู่การล็อกดาวน์ครั้งแรกเมื่อ ม.ค. 2020 โดยที่คนส่วนใหญ่มีความเชื่อผิด ๆ ว่าหากเราตั้งใจต่อสู้กับมันเป็นเวลาไม่กี่สัปดาห์ เชื้อไวรัสนี้ก็จะหมดสิ้นไป”

“มันไม่มีโอกาสที่จะเป็นเช่นนั้นได้ พวกเราจะต้องอยู่ร่วมกับไวรัสชนิดนี้ต่อไปในอนาคต”

นักระบาดวิทยาหลายคนคาดว่า “ภาระโรค” (disease burden) ซึ่งหมายถึงความสูญเสียทางสุขภาพทั้งการเจ็บป่วย พิการ และเสียชีวิตนั้นจะลดลงทุกขณะ โดยที่จะมีคนเสียชีวิต หรือเข้าโรงพยาบาลเพื่อรักษาโควิดน้อยลงเรื่อย ๆ

ศาสตราจารย์พอล ฮันเตอร์ อาจารย์ด้านการแพทย์จากมหาวิทยาลัยอีสต์ แองเกลีย ในอังกฤษ ระบุว่า ในขณะที่เชื้อไวรัสชนิดนี้จะ “คงอยู่ตลอดไป” แต่โรคที่สร้างความเจ็บป่วยจะไม่อยู่ตลอดไป

เขาอธิบายเรื่องนี้ว่า “คุณอาจได้รับเชื้อไวรัสชนิดนี้ทุก 2 – 3 ปี ตลอดไป แต่ความเจ็บป่วยรุนแรงจากการติดเชื้อจะน้อยลงกว่าการติดเชื้อครั้งก่อนหน้าเสมอ”

มุมมองนี้สอดคล้องกับ ศาสตราจารย์ เดม ซาราห์ กิลเบิร์ต หัวหน้าทีมพัฒนาวัคซีนแอสตร้าเซเนก้า ที่กล่าวในการสัมมนาของราชสมาคมการแพทย์แห่งสหราชอาณาจักรว่า โควิด-19 จะกลายเป็นโรคคล้ายกับไข้หวัดทั่วไป

คำนิยามของ “โรคประจำถิ่น”

โรคที่จะถือว่าเป็นโรคประจำถิ่นได้นั้นจะต้องเป็นโรคที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง และสามารถคาดการณ์การเกิดขึ้นได้ในเขตภูมิศาสตร์หนึ่ง

ศาสตราจารย์ฮันเตอร์ระบุว่า โรคประจำถิ่นส่วนใหญ่จะแตะจุดที่เรียกว่า “จุดสมดุลที่มีโรคประจำถิ่น” (endemic equilibrium) ซึ่งหมายความว่า เมื่อดูระดับยอดผู้ติดเชื้อ ก็จะเห็นเป็นเส้นกราฟแนวราบคงที่มากกว่าเส้นกราฟที่พุ่งสูงมาก และแนวโน้มนี้ยังสะท้อนให้เห็นในอัตราการเข้าโรงพยาบาลและการเสียชีวิตด้วย

อย่างไรก็ตาม แนวโน้มดังกล่าวอาจมีขึ้นและลงได้ โดยเฉพาะเมื่อโรคเกิดขึ้นตามฤดูกาล โดยจะพบยอดผู้ติดเชื้อมากขึ้นในช่วงฤดูหนาว

อ่านข่าวเพิ่มที่ ข่าวสด