ถือเป็นผลไม้เพื่อสุขภาพและเป็นสมุนไพรพื้นบ้านอีกชนิดหนึ่ง  เพราะมีสารต่อต้านอนุมูลอิสระอย่างวิตามินซีสูงมาก โดยประโยชน์มะขามป้อมหรือสรรพคุณมะขามป้อมนั้นมีมากมายและยังใช้ เป็นยารักษาโรคบางชนิดได้อีกด้วย เพราะมะข้ามป้อมนั้นอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิดที่ประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น วิตามินเอ วิตามินบี3 วิตามินซี ธาตุแคลเซียม         ธาตุฟอสฟอรัส ธาตุเหล็ก และยังประกอบไปด้วย คาร์โบไฮเดรต ใยอาหาร เป็นต้น 

        และท่านรู้หรือเปล่าว่าวิตามินซีของมะข้ามป้อมนั้นมีมากกว่าน้ำส้มคั้นประมาณ 20 เท่า ซึ่งมะขามป้อมลูกเล็กๆ 1 ผล จะมีปริมาณวิตามินซี เท่ากับส้ม 1-2 ผลเลยทีเดียว มะขามป้อมมีวิตามินซีสูงมาก กล่าวกันว่ามีมากกว่าแอปเปิ้ลถึง 160 เท่า และวิตามินซีในมะขามป้อมยังสามารถคงสภาพอยู่ได้แม้จะถูกทำให้แห้งหรือเก็บในสภาวะเย็นเป็นเวลานาน

 เนื่องจากมะขามป้อมมีรสเปรี้ยว รสฝาด อาจจะรับประทานยาก สักหน่อยสำหรับบางคน(บางคนชอบ ก็อร่อยดี) การรับประทาน มะขามป้อมนั้นจะทำให้ท่านมีอายุยืนยาวไม่ค่อยเป็นอะไร เพราะมีวิตามินแร่ธาตุหลากหลายชนิดที่ช่วยป้องกันโรคได้แม้กระทั้ง โรคที่รุนแรงบางโรค

ประโยชน์ของมะข้ามป้อม

- เมื่อนำมารับประทานจะรู้สึกสดชื่น ชุ่มคอ แก้กระหาย

 - วิตามินซีในมะขามป้อมสามารถดูดซึมได้เร็วกว่าวิตามินซีชนิด เม็ดเป็นอย่างมาก

 - ใช้บำรุงผิวหน้าให้ขาวสดใส รักษาฝ้า ด้วยการนำมะขามป้อมมา

 - ฝนแล้วนำน้ำที่ได้มาทาบริเวณรอยฝ้า

 - ช่วยบำรุงสุขภาพผิวพรรณ ชะลอการเกิดริ้วรอย

 - ช่วยบำรุงและรักษาเส้นผมให้มีสุขภาพแข็งแรง ผมนุ่มลื่น

 - ป้องกันผมหงอก ด้วยการทอดมะขามป้อมกับน้ำมันมะพร้าว แล้ว

 - เอาน้ำมันมาหมักผม

 - ช่วยบำรุงและรักษาสายตา

 - ช่วยในการบำรุงประสาทและสมอง

 - มีสารต่อต้านอนุมูลอิสระ ช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง

 - เป็นผลไม้ที่ช่วงบำรุงร่างกายได้เป็นอย่างดี โดยช่วยบำรุงอวัยวะ แทบจะทุกส่วนของร่างกาย

 - ช่วยบำรุงโลหิตได้เป็นอย่างดี

 - มะขามป้อมมีเป็นยาแก้หวัด แก้ไอ และละลายเสมหะได้อีกด้วย

 - โดยใช้ผลสดประมาณ 30 ผล นำมาคั้นเอาน้ำหรือนำมาต้มทั้ง ผลแล้วนำดื่มแทนน้ำ ทั้งนี้ควรเลือกมะขามป้อมที่แก่จัดผิวออก เหลืองจะได้ผลดีที่ สุดในการรักษาอาการไอและหวัด

 - ใบสดมะขามป้อม นำมาต้มน้ำอาบลดอาการไข้

 - มะขามป้อมมีฤทธิ์ในการต่อต้านการเกิดโรคมะเร็ง

 - มะขามป้อมตัวช่วยในการลดคอเลสเตอรอล ลดน้ำตาล ลดไขมันในเลือดได้ด้วย

 - ช่วยรักษาและป้องกันการเกิดโรคเลือดออกตามไรฟัน ใช้แก้อาการปวดฟันได้ ด้วยการใช้ปมกิ่งก้านต้มกับน้ำ แล้วนำมาอมบ้วนปากบ่อยๆ รสเปรี้ยวของมะขามป้อมช่วยในการละลายเสมหะและบำรุงเสียงได้เป็นอย่างดี

 - รากแห้งมะขามป้อม นำมาต้มดื่มแก้อาการท้องเสีย ร้อนใน ความดันโลหิต

 - ช่วยในการป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน

 - ช่วยลดอาการแทรกซ้อนทางตาจากโรคเบาหวานได้อีกด้วย

 - มะขามป้อมเป็นส่วนประกอบใช้สำหรับการรักษาและป้องกันไข้หวัดใหญ่ วัณโรครักษาภาวะของโรคเอดส์

 - มะขามป้อมแห้ง ช่วยรักษาโรคบิด ใช้ล้างตา รักษาตาแดง ตาอักเสบได้

 - มะขามป้อมแห้ง เมื่อนำมาผสมน้ำสนิมเหล็กจะช่วยแก้โรคดีซ่านได้

 - มะขามป้อมช่วยป้องกันและรักษาโรคความดันโลหิตสูง

 - ช่วยรักษาโรคคอตีบ

 - ช่วยบำรุงปอด หลอดลม หัวใจ และกระเพาะ

 - เมล็ดมะขามป้อม เมื่อนำมาตำเป็นผงชงกับน้ำร้อนดื่มช่วยรักษาโรคหอบ หืดและหลอดลมอักเสบ อาการคลื่นไส้อาเจียนได้

 - ช่วยป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร

 - ช่วยป้องกันและรักษาอาการท้องผูก

 - ช่วยยับยั้งความเป็นพิษของตับและไตได้

 - ใช้เป็นยาขับปัสสาวะ และเป็นยาระบาย และยาถ่ายพยาธิ

 - ยางจากผล ใช้หยอดตาแก้ตาอักเสบ กินเพื่อช่วยในการย่อยอาหาร และขับปัสสาวะ

 - เปลือกมะขามป้อมสามารถนำมาต้มดื่มแก้โรคบิด ช่วยต่อต้านเชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อราได้

 - รากสดมะขามป้อม ช่วยในการแก้พิษจากการถูกตะขาบกัด

 - เปลือกของลำต้นมะขามป้อม ใช้รักษาบาดแผล แก้ฟกช้ำได้ด้วยการนำเปลือกแห้งมาบดเป็นผงแล้วนำมาโรยบริเวณบาดแผล

 - ต้นและเปลือกของมะขามป้อม ใช้เป็นยาฝาดสมาน

 - เมล็ดของมะขามป้อม เมื่อนำมาเผาไฟจนเป็นเถ้า แล้วนำมาผสมกับน้ำพืชนำมาทาแก้ตุ่มคันได้

 - มะขามป้อมมีฤทธิ์ช่วยป้องกันกล้ามเนื้อหัวใจตายบางส่วน และช่วยลดไขมันในเลือด          ต้านมะเร็งและไวรัส

 - ใบแห้ง นำมาย้อมเส้นใย ไหม ขนสัตว์ จะให้สีน้ำตาลเหลือง 

- ดอก ใช้เข้าเครื่องยา มีกลิ่นหอม ใช้เป็นยาเย็นและยาระบายนำมาใช้ทำเป็นยาสระผม ช่วยให้ผมดกดำและป้องกันผมหงอกก่อนวัยอีกด้วย

         มะขามป้อมเป็นสมุนไพรที่มีมาตั้งแต่สมัยพุทธกาล เป็นผลไม้ที่จัดเป็นโอสถในตัว            พระภิกษุสามารถเก็บไว้ฉันได้แม้ในยามวิกาล ปัจจุบันมีการศึกษาประโยชน์ของมะขามป้อมมากขึ้น ซึ่งทำให้เกิดการยืนยันสรรพคุณของเก่า และค้นพบของใหม่ๆ มากขึ้น การศึกษาในภายหลังช่วยให้เข้าใจเพิ่มขึ้นอีกว่า ในผลมะขามป้อมมีสารพวกแทนนินและโพลี่ฟีนอล ซึ่งช่วยป้องกันการเกิดออกซิไดซ์ของวิตามินซี จึงทำให้วิตามินซีรักษาสภาพไว้ได้นาน ดังนั้น              ทั้งปริมาณและคุณภาพของวิตามินซีในมะขามป้อมจึงไม่ต้องตั้งคำถามให้แคลงใจเปรียบเทียบได้ว่า กินมะขามป้อมเพียง 1 ผล ก็จะได้รับวิตามินซีเพียงพอสำหรับร่างกายใน 1 วัน ในมะขามป้อมยังมีแร่ธาตุพวกฟอสฟอรัส แมกนีเซีย กำมะถัน เหล็ก แมงกานีส สังกะสี คอปเปอร์ โซเดียม เซเลเนียม สูงกว่าแอปเปิ้ลหลายเท่าด้วย

        การที่มะขามป้อมมีวิตามินซีสูงจึงทำให้มะขามป้อมเป็นแหล่งของธาตุเหล็กได้ดี เพราะวิตามินซีช่วยในการดูดซึมธาตุเหล็ก นอกจากนี้ มะขามป้อมยังมีกรมอะมิโนแอซิดที่จำเป็นแก่ร่างกาย ซึ่งพบได้น้อยในพืช คือ Iysine และ methionine กรดอะมิโนแอซิดเหล่านี้มีมากกว่าในแอปเปิ้ลถึง 3 เท่า ใครที่ต้องการควบคุมอาหาร แต่ก็กลัวขาดกรดอะมิโนแอซิดที่สำคัญ ไม่ควรมองข้ามมะขามป้อม สรรพคุณทางยาของผลมะขามป้อมมีมากมายหลายอย่าง ตั้งแต่ฤทธิ์ลดคอเลสเตอรอล ลดความดัน ต้านการเกิดแผลในกระเพาะอาหาร เป็นต้น

          แต่ฤทธิ์ที่น่าสนใจของผลมะขามป้อมในปัจจุบันคือ ฤทธิ์ยับยั้งความเป็นพิษต่อตับ มะขามป้อมอยู่ในสกุลเดียวกับพวกหญ้าใต้ใบที่เคยมีรายงานว่ามีฤทธิ์รักษาอาการตับอักเสบจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีในการศึกษาฤทธิ์ของมะขามป้อมพบว่าน้ำคั้นผลมะขามป้อมสดมีฤทธิ์ป้องกันการเกิดพิษต่อตับของสารพิษพวกโลหะหนักได้และยังมีรายงานว่าสารสกัดของมะขามป้อม ลูกใต้ใบและโกฐก้านพร้าว สามารถยับยั้งการเกิดมะเร็งต่อตับได้ดีเมื่อทดสอบในสัตว์ทดลอง

        นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาพบว่าผลมะขามป้อมมีฤทธิ์ต้านมะเร็งในหนูโดยกระตุ้น natural killer cells และ antibody dependent cellular cytotoxicity (ADCC) activities ในหนูซึ่งอาจพูดได้ว่ามะขามป้อมเป็นผลไม้ที่มีสารแอนตี้ออกซิเดชั่นได้เป็นอย่างดี