เมื่อย่างเข้าสู่ฤดูท่องเที่ยว หลายคนเตรียมตัวออกต่างจังหวัด มองไปทางไหนก็เห็นแต่รถเกลื่อนถนน คนล้นสถานที่ท่องเที่ยว ยิ่งตามเมืองยอดฮิตที่มักเป็นตัวเลือกแรก ๆ อย่างเชียงใหม่หรือภูเก็ต ปริมาณคนก็ยิ่งเพิ่มตามความนิยม จนอาจทำให้หมดสนุก วันหยุดที่สวยหรูกลายเป็นวันเครียด ๆ แสนเหน็ดเหนื่อย แทนที่จะได้พักผ่อนดั่งใจหวัง

  จากสถิตินักท่องเที่ยวที่ล้นหลามตามหัวเมืองใหญ่ใน 3 จังหวัดท้อปทรีของไทยก็คือ ชลบุรี ภูเก็ต และเชียงใหม่ พบว่ามีจำนวนนักท่องเที่ยว  8.1 ล้านคน 7.6 ล้านคน และ 4.6 ล้านคน ตามลำดับ และนี่เป็นเพียงจำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติเท่านั้น หากนับชาวไทยไปด้วย จำนวนจะยิ่งทวีคูณ

     ทุกคนแย่งกันกิน แย่งกันเที่ยว อออยู่ตามสนามบิน กระจุกตัวตามเส้นทางไปยังสถานที่ยอดนิยม และยิ่งหนักขึ้นเมื่อเป็นช่วงหยุดยาวหลายวัน แล้วทำไมเรายังแห่กันไปเที่ยวที่เดียวกันอยู่อีก ทั้งที่ก็มีตัวเลือกมากมายกว่า 77 จังหวัด

     การไปพักผ่อนนอกฤดูหรือในวันธรรมดาอาจเป็นตัวเลือกที่ดีอย่างหนึ่งสำหรับผู้ที่ต้องการจะหลีกหนีความวุ่นวาย และอีกวิธีที่น่าสนใจไม่แพ้กันก็คือ การไปเที่ยวเมืองเงียบ ๆ ที่ผู้คนยังไม่พลุกพล่าน พร้อมไปซึมซับบรรยากาศของชุมชน ที่น่าจะเป็นอีกคำตอบสำหรับการท่องเที่ยวที่ดีพอกัน

    มาตอนนี้ยิ่งกระแส JOMO หรือ Joy of missing out กำลังทวีความแรง แถมมีท่าทีจะแซง FOMO หรือ Fear of missing out ที่กลัวพลาดไปเสียทุกอย่าง แต่การมีความสุขและยินดีกับการที่ไม่ต้องตามใคร ไม่เคยกลัวจะพลาดสิ่งไหน กลับเป็นสิ่งที่นักท่องเที่ยวในวันนี้ใช้ในการตัดสินใจปลีกตัวไปในที่แปลกใหม่และยอมที่จะตกเทรนด์ ซึ่งประจวบเหมาะกับบริบทของการท่องเที่ยว ‘เมืองรอง’ ที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยกำลังส่งเสริมอยู่พอดี

     เมืองรองที่ว่ามีถึง 55 จังหวัด คิดเป็น 3 ใน 4 ของจำนวนจังหวัดทั้งหมดในประเทศไทย ตัดเมืองหลวงอย่าง กรุงเทพมหานครออก หัวเมืองใหญ่ตามแต่ละภาค เชียงใหม่ ภูเก็ต ขอนแก่น รวมทั้งนครราชสีมา ที่มีพื้นที่ใหญ่ที่สุดในสยามประเทศ ปริมณฑลทั้ง 5 (นครปฐม สมุทรสาคร สมุทรปราการ ปทุมธานี และนนทบุรี) และเมืองยอดนิยม ชลบุรี ฉะเชิงเทรา ระยอง กาญจนบุรี เพชรบุรี ประจวบคีรีขันธ์ กระบี่ พังงา สงขลา สุราษฎร์ธานี อยุธยา สระบุรี นับรวมเมืองหลักทั้งหมดได้ 22 จังหวัด ก็จะเหลือเมืองรองให้ไปเที่ยวกันอีกล้นเหลือ

นครนายก – ปราจีนบุรี
ตัวอย่างเมืองรองใกล้กรุง ตั้งต้นที่เมืองหลวง

     จากกรุงเทพฯ ไปยังนครนายกนั้นใกล้นิดเดียว ไม่กระทบวันหยุดสั้น ๆ สักวันหรือสองวัน ใช้เวลาเดินทางโดยรถส่วนตัวไม่ถึง 2 ชั่วโมงก็ถึงจุดหมาย พุ่งตรงมาที่ชุมชนบ้านบุ่งเข้  ที่ซ่อนตัวอยู่หลังเขาใหญ่ อุทยานแห่งชาติชื่อดังของบ้านเรา ชุมชนนี้เป็นย่านของคนไทพวน ที่อพยพมาตั้งถิ่นฐานแถวนี้เป็นร้อยกว่าปีมาแล้ว 

ขนมคาบหมู ของดีชุมชนบ้านบุ่งเข้

     การมาเที่ยวชุมชนนั้นดีหลายอย่าง นอกจากจะได้กินของอร่อยที่ชาวบ้านปรุงร้อน ๆ มาเสิร์ฟแล้ว ยังได้เห็นวิถีการใช้ชีวิตของคนพื้นที่นั้นอีกด้วย เมนูเด็ดของบ้านบุ่งเข้ เห็นจะเป็นขนมหวานที่มีส่วนผสมเหมือนของคาว ที่เรียกว่า ‘ขนมคาบหมู’ ซึ่งอร่อยจนน่าฉงน นอกนั้นยังมี ‘ซุปหมาน้อย’ ที่มีลักษณะเป็นวุ้นสีเขียว เพราะหมาน้อย คือพืชพื้นบ้านสีเขียวชนิดหนึ่งที่มีคุณสมบัติเดียวกับเจลาติน

     ตกบ่ายเดินทางต่อไปยังจังหวัดที่มีพื้นที่ติดกันอย่างปราจีนบุรี ที่หมายน่าสนใจคือ ‘บ้านดงบัง’ ชุมชนไม้ล้อมขนาดใหญ่ ที่มีของดังคือบอนไซและการทำสวนจิ๋ว หรือที่เรียกว่าสวนมือถือ ให้นักท่องเที่ยวได้ลงมือจัดพร้อมนำกลับบ้านไปคนละอัน เมืองปราจีนยังขึ้นชื่อเรื่องกุ้งแม่น้ำ และบางบ้านก็มีอาชีพตกกุ้งเป็นหลักด้วย

สมุนไพรไทยที่วางขายอยู่ในโรงพยาบาลอภัยภูเบศร

     โรงพยาบาลอภัยภูเบศร ตำนานสมุนไพรไทยชื่อดังของประเทศก็ตั้งอยู่ที่นี่ ตึกเก่าสมัยรัชการที่ 5 สีเหลืองอร่ามโดดเด่นอยู่ท่ามกลางสวนดอกไม้หน้าตึก ก่อนไปเลือกชมผลิตภัณฑ์สมุนไพร ควรเดินชมความงามของอาคารพร้อมกับเรียนรู้ภูมิปัญญาพื้นบ้านเรื่องสมุนไพรไทยไปกับประวัติศาสตร์อันน่าสนใจด้วย 

   ไฮไลต์เด็ดของที่นี่ คือนวดแผนไทย ทั้งนวดตัว นวดน้ำมัน นวดหน้า และนวดเท้า เมื่อนวดครบ 1 ชั่วโมง ชาขิงผสมอัญชันอุ่น ๆ ก็พร้อมเสิร์ฟ นับเป็นการนวดที่คุ้มค่าและพลาดไม่ได้ ส่วนใครที่ชอบการล่องเรือชมแม่น้ำ ก็ไม่ควรพลาดการล่องเรือชมวิถีชีวิตชุมชน แวะสักการะวัดแก้วพิจิตร ที่พระยาอภัยภูเบศรเป็นผู้สร้างอุโบสถถวาย สองข้างทางของแม่น้ำปราจีนบุรี อันเป็นแม่น้ำสายเดียวกันกับแม่น้ำบางประกง ยังสามารถแวะชมสถานที่ของชุมชนได้หลากหลาย ทั้งศาลเจ้าแม่กวนอิม วัดบางคาง และวัดโบสถ์ วัดกลางน้ำ ระหว่างล่องเรือก็ได้ดูวิถีชีวิตชาวบ้านริมน้ำ สำรวจคนตกกุ้ง และส่องฝูงค้างคาวแม่ไก่ที่นอนห้อยหัวอยู่บนต้นไม้ใหญ่ริมน้ำรอออกหากินในยามค่ำคืน

     นี่เป็นเพียงตัวอย่างสำหรับการท่องเที่ยว ‘เมืองรอง’ ที่พาเราไปเปิดประสบการณ์ใหม่ ๆ และไปหาความสงบในการพักผ่อน ซึ่งอาจหาไม่ได้จากเมืองท่องเที่ยวหลัก แม้จะเป็นพื้นที่เล็ก ๆ แต่ก็ทำให้หัวใจพองโต การได้พูดคุยและฟังเรื่องราวจากชาวบ้านผู้เป็นเจ้าของเรื่อง ยิ่งทำให้การไปเที่ยวมีความหมาย การได้ค้นพบหลากหลายมุมมองของไทย ผืนดินแม่ที่อุดมไปด้วยเรื่องราวน่ารัก ๆ ที่พร้อมจะมาเล่าสู่กันฟังได้อีกมากมาย และเติมเต็มวันหยุดเพียงช่วงสั้น ๆ ได้อย่างลึกซึ้งถึงอารมณ์

     ลองมาดูกันว่าแต่ละภาคมี ‘ไม้เด็ด’ อะไรที่น่าสนใจกว่าเมืองท่องเที่ยวหลักที่เรามักไปกันอยู่เป็นประจำอีกบ้าง

     ‘เมืองรอง’ ที่ไม่มีใครสนใจ ถูกเมินจากนักท่องเที่ยว กำลังกลายเป็นแหล่งท่องเที่ยวเพชรเม็ดงามที่รอให้เราออกไปค้นหา การได้ออกไปดื่มด่ำกับบรรยากาศ และได้ใช้ชีวิตกับผู้คนในท้องถิ่น เป็นสิ่งที่คนยุคนี้กำลังโหยหา ไปเที่ยวเมืองรองไม่ได้หมายความว่าจะสนุกเป็นรองการไปเมืองใหญ่ เพราะนั่นอาจให้การพักผ่อนที่แท้จริง ได้หลบหนีจากความวุ่นวายของสถานที่ท่องเที่ยวอันโด่งดัง มาหย่อนใจ เอนกายในที่ที่เราสบายใจ ผ่อนคลายความเครียดจากงานที่รุมเร้ามาเนิ่นนาน

     เมืองรองที่เป็นอยู่อาจไม่ยินดีที่จะเป็นรอง แต่เพราะจำนวนนักท่องเที่ยวที่น้อยเกิน บวกกับรายได้ที่ไม่สูงเท่ากับเมืองยอดนิยม รัฐบาลจึงยื่นมือเข้าช่วยด้วยการออกนโยบาย ‘เที่ยวเมืองรอง’ เพื่อมาเกื้อหนุนและกระตุ้นเศรษฐกิจ กระจายรายได้ไปสู่เมืองอื่น ๆ และเลี่ยงการกระจุกตัวของเม็ดเงินให้ไหลเข้าสู่ท้องถิ่นมากขึ้น แม้ว่าอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวจะสร้างรายได้มหาศาลให้กับประเทศ แต่คำถามที่ลึกลงไปกว่านั้นคือ จะทำอย่างไรให้เงินไหลได้ทั่วทั้งประเทศ นี่อาจเป็นสิ่งที่ชุมชนและพวกเราเป็นคนกำหนด เพื่อทำให้เมืองรองกลายเป็น ‘เมืองที่น่าจดจำ’ ในมุมมองที่ต่างไปจากเดิม

เรื่อง : วนบุษป์ ยุพเกษตร

ขอขอบคุณเรื่องราวดีๆ จาก : creativethailand