“ความเคารพ” คือ

ความตระหนัก หรือ ซาบซึ้ง ความติดใจในคุณความดี และคุณประโยชน์ที่มีอยู่จริง ในบุคคล ในเหตุการณ์ และในสิ่งของ 

คุณความดี หรือ คุณประโยชน์ที่มีอยู่จริงในบุคคล เช่น

พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีคุณความดี เพราะตรัสรู้ได้ด้วยตนเอง ทั้งยังเผยแผ่ความรู้ให้แก่มวลมนุษยชาติถึง 45 ปี

พ่อแม่ปู่ย่าตายายมีความดี เพราะท่านอบรมเลี้ยงดูเรามาจนเติบโตเป็นผู้ใหญ่

ครูบาอาจารย์มีความดี เพราะท่านสั่งสอนให้ความรู้แก่ศิษย์

หัวหน้างาน หรือเจ้าของโรงงาน เจ้าของบริษัท ที่เราทำงานด้วย มีความดี เพราะทำให้เราสามารถเลี้ยงชีพอยู่ได้ เป็นต้น

คุณความดี หรือ คุณประโยชน์ที่มีอยู่จริงในเหตุการณ์ เช่น

การต้อนรับปฏิสันถาร การต้อนรับแขกผู้มาเยือนการเอาใจใส่ดูแลน้ำท่า รวมถึงอาหาร เป็นต้น

คุณความดี หรือ คุณประโยชน์ที่มีอยู่จริงในสิ่งของ เช่น

พระพุทธรูป พระไตรปิฎก พระเจดีย์ รวมถึงสิ่งของทุกอย่างทุกชนิดที่ให้ทั้งประโยชน์ และอำนวยความสะดวกให้แก่มนุษย์ เช่น อาหาร ที่อยู่อาศัย เครื่องนุ่งห่ม ยารักษาโรค หนังสือ กฎหมาย กฎระเบียบ คอมพิวเตอร์ ลิฟท์ ตู้เย็น เครื่องซักผ้า เตียง เก้าอี้ เป็นต้น

ในที่นี้ขอกล่าวถึง “ความเคารพ” ที่นำมาปรับใช้ในชีวิตประจำวัน

เราให้ความเคารพพระพุทธรูป ด้วยการกราบไหว้ขอพร เพื่อเป็นตัวแทนเป็นสิ่งช่วยยึดเหนี่ยวจิตใจ ช่วยให้กำลังใจ เมื่อคนเราอธิษฐานขอพร เราก็จะขอในสิ่งที่ต้องการอยากได้ ซึ่งล้วนแต่เป็นสิ่งดีทั้งนั้น เป็นกฎแห่งแรงดึงดูดโดยแท้ 

การอยู่ร่วมกันเป็นครอบครัวต้องมีความเคารพต่อกัน เพราะเราให้ความเคารพ ให้เกียรติกันและกันแล้ว เราจึงอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุข

ในเรื่องอาหาร อาหารบางชนิดมีปฎิกิริยากับน้ำมันจึงเกิดประโยชน์ เช่น ทำไมต้องฟักทองแกงบวด หรือ การทานอาหารบางชนิดควรทานแต่น้อย เพราะถ้ามากเกินกลับเป็นโทษ เมื่อรู้เช่นนี้ก็ควรเคารพความเป็นจริงของอาหารชนิดนั้น ๆ เพื่อให้เกิดประโยชน์อย่างแท้จริง

ในเรื่องที่อยู่อาศัย กรณีหากพื้นบ้านเป็นไม้ก็ควรใช้อุปกรณ์หรือน้ำยาทำความสะอาดให้ถูกต้องเหมาะสม เคารพตามคำแนะนำที่มีระบุไว้ เพื่อความคงทนถาวรสวยงามและยืดอายุการใช้งานได้อีกด้วย

เช่นเดียวกัน เสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มที่สวมใส่ซึ่งส่วนใหญ่มีแจ้งกำกับไว้ เช่น ไม่ควรบิด ไม่ซักด้วยสารฟอกขาว เราก็ไม่ควรทำ เพื่อเสื้อผ้าของเรายังคงสภาพดี สีสวยงาม  

หรือแม้แต่เรื่องการเคารพกฎระเบียบจราจร เพราะถ้าไม่เคารพกฎ รถคงชนกันวินาศสันตะโร เป็นต้น

การเคารพในคำแนะนำ เป็นการให้เกียติผู้อื่นซึ่งหวังดีแนะนำมา เพื่อเราสามารถใช้สิ่งของต่าง ๆ เหล่านั้นให้เกิดประโยชน์ได้อย่างสูงสุด อีกทั้งเป็นการยืดอายุการใช้งานได้อีกด้วย

จะสังเกตได้ว่า ในทางตรงกันข้าม การขาดความเคารพจะนำมาซึ่งความเสื่อมโดยแท้  จากประสบการณ์ที่ได้พบเจอด้วยตัวเอง โดยเฉพาะเรื่องการใช้คำพูด ซึ่งเป็นหนึ่งในการสื่อสารให้เข้าใจในทางเดียวกันของมนุษย์ เพราะมนุษย์ต้องอยู่ร่วมกันเป็นสังคม การพูดอย่างให้เกียรติคือการพูดด้วยเหตุผล เป็นสิ่งจำเป็นและสำคัญ ซึ่งคนปกติก็จะปฏิบัติกันเป็นมารยาทอยู่แล้ว แต่ถ้าเจอคนไม่ปกติคือไม่มีมารยาท แถมใช้อารมณ์ในการพูดจา ทั้งส่อเสียด แดกดัน ดูถูกดูแคลน กระเซ้าเย้าแหย่ เพราะถ้าคุณไม่มีความเคารพหรือไม่ให้เกียรติคู่สนทนา คุณจะมีแต่เสื่อม คือเสื่อมเสีย เสียหาย ไม่มีใครอยากคบ แค่เดินมาก็วงแตก 

เด็กที่ไม่เคารพครู ไม่เชื่อฟัง ไม่สนใจเรียน ไม่ให้เกียรติครู การเรียนการสอนก็ไม่ราบรื่น สุดท้ายก็ต้องพบกับความเสื่อมคือสอบไม่ผ่าน  ต่างกับเด็กที่มีความเคารพสุภาพอ่อนน้อม แม้ไม่ได้ฉลาดล้ำ แต่ครูก็ยินดีช่วยเหลือสนับสนุน พูดง่าย ๆ ว่ายังไงก็สอบผ่าน

เช่นเดียวกัน ผู้ที่ไม่เคารพหัวหน้างานก็คงไม่เป็นผลดีเลยกับชีวิตการทำงาน แม้หัวหน้างานจะห่วยแตกจริง แต่ถ้าเรายังคงต้องทำงานภายใต้ความห่วยแตก ระหว่างการรองานใหม่ เรายังคงต้องทำงานกับหัวหน้างานคนนี้ เราก็ควรให้เกียรติเขาไปก่อนดีกว่ามั๊ย ดีกว่าถูกไล่ออกซะก่อน การเคารพให้เกียรติผู้อื่นนับเป็นมารยาททางสังคมอย่างหนึ่ง

ซึ่งทั้งหมดทั้งมวล ก็เพียงต้องการบอกว่า “การขาดความเคารพ” นำมาซึ่งความเสื่อมในทุกรูปแบบ แต่การเป็น “ผู้มีความเคารพ” นำมาซึ่งความเจริญ และความงอกงามจริงเสมอ

ขอขอบคุณ : na_diary (Cr. ครูบาอาจารย์)