งานบุญโบราณของคนลุ่มทะเลสาบสงขลา บางท้องที่อาจเรียกว่า “ยกขันหมากพระปฐม” หรือ “ยกขันหมากพระถม” จัดขึ้นเป็นการกุศลเพื่อระดมทุนถวายวัด คล้ายงานทอดผ้าป่าหรือทอดกฐิน เพื่อจัดสร้าง บูรณะ ซ่อมแซมโบสถ์ วิหาร หรือสิ่งก่อสร้างภายในวัด

โดยสมมติเหตุการณ์ย้อนหลังไปครั้งพุทธกาล อาศัยเค้าเรื่องจากพุทธประวัติในคัมภีร์พระปฐมสมโพธิ ตอนวิวาหมงคลระหว่างพระเจ้าสุทโธทนะกับพระนางสิริมหามายา มีการสมมติคู่บ่าวสาวขึ้นแทน พระเจ้าสุทโธทนะและพระนางสิริมหามายา เพศไหน วัยไหนก็ได้ และมีการยกขันหมากเหมือนงานแต่งงานจริง จึงเรียกว่า “ยกขันหมากปฐม”

ประเพณียกขันหมากปฐมที่วัดคลองแดนเป็นช่วงเวลาสั้นๆ ที่รวมใจคนทั้งหมู่บ้าน เด็กๆ มีโอกาสเรียนรู้วัฒนธรรมประเพณี ของตนเองอย่างใกล้ชิด เพราะผู้ใหญ่เปิดโอกาสให้มีส่วนร่วมในกิจกรรมประเพณีมาตั้งแต่เริ่มเตรียมงาน

ขบวนขันหมากและเจ้าบ่าวสมมติสัญจรทางน้ำพายเรือล่องคลอง พ่อแม่พี่น้องเดินเลียบริมคลอง ต่างมีจุดหมายเดียวกันคือวัดคลองแดน ผู้คนที่มีความแตกต่างหลากหลาย แต่ทุกคนมารวมกันด้วยใจที่มีศรัทธามั่นคงต่อประเพณีอันดีงามและสำคัญของชุมชน 

หลังจากเสร็จสิ้นพิธีจำลองงานวิวาห์ของคู่บ่าวสาว ช่วงเวลาสำคัญอีกช่วงหนึ่งในงานยกขันหมากปฐมคือการไหว้แขกแจกเหนียว โดยที่คู่บ่าวสาวทำหน้าที่ตระเวนไหว้ญาติผู้ใหญ่ เพื่อระดมเงินมาถวายวัดให้ได้มากที่สุด และจะมอบข้าวเหนียวสังขยาแจกให้ รับประทานหรือนำกลับบ้าน เพิ่มความสมัครสมานกลมเกลียวดั่งข้าวเหนียว พร้อมทั้ง นำเงินที่เรี่ยไร เงินหัวขันหมาก เงินสินสอด ถวายวัดเพื่อการกุศลตามเจตนาของการจัดงาน

ขอบคุณภาพและข่าวจาก   khaosod