การบูชา คือการแสดงออกในลักษณะของความเลื่อมใสศรัทธา มีการยกย่องเชิดชูทั้งกาย วาจา และใจด้วยความนอบน้อมทั้งต่อหน้าและลับหลัง การแสดงต่อหน้าเป็นการแสดงออกถึงความเคารพและตระหนักในคุณธรรมความดีของบุคคลที่เราบูชาอย่างจริงใจส่วนการแสดงอาการบูชาลับหลังเป็นเตือนใจตัวเราเองให้ผูกใจไว้กับคุณธรรมอันสูงส่งของท่าน ก่อให้เกิดความรู้สึกอยากฝึกตัวให้ได้อย่างท่านเป็นการยกใจของเราให้สูงขึ้นเรื่อย ๆการบูชาเป็นกุศโลบายในการฝึกฝนใจที่ยังหยาบกระด้างยังไม่อาจยอมรับคุณธรรมของใคร ให้กลับกลายเป็นผู้มีอัธยาศัยอ่อนโยน ใจละเอียดอ่อนและนุ่มนวลตามท่านด้วย

         โดยเฉพาะการได้บูชาบุคคลผู้ควรบูชาผู้กระทำการบูชาย่อมได้รับสิ่งที่เป็นสิริมงคลเข้ามาสู่ตัว  เพราะผู้บูชาย่อมได้รับการบูชาตอบการเลือกนับถือและบูชาบุคคลผู้ควรบูชากราบไหว้  ซึ่งเปรียบเสมือนวีรบุรุษในหัวใจของเราควรจะเป็นผู้อุดมไปด้วยศีล สมาธิ ปัญญาเพราะถ้าหากบูชาโดยไม่ใช้ปัญญาก็จะกลายเป็นความงมงาย

         ปัจจุบันมีความเคารพกราบไหว้บูชาในสิ่งที่ไม่ใช่ที่พึ่งที่ระลึกเช่น เห็นต้นไม้ต้นใหญ่ ๆ ก็นำผ้าแดงไปพันรอบ ๆผู้คนสัญจรผ่านไปมาก็ทึกทักไปเองว่า นี้คือต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ ไปเจอจอมปลวกก็เข้าใจผิดว่า คงมีเจ้าป่าเจ้าเขาสิงสถิตอยู่ด้านใน บางคนเห็นสัตว์เดียรัจฉาน เช่น ควายที่มีเขายาว ๆก็นึกว่าเป็นสัตวนำโชคอุตส่าห์เดินทางนำสิ่งของไปบูชาพร้อมกับอ้อนวอนขอหวยบ้างขอให้ตนโชคประสบโชคดีมีชัยบ้าง ทั้ง ๆ ที่มันเป็นเพียงสัตว์เดรัจฉาน นี้เป็นเพียงความเชื่อแบบงมงายไม่ใช่การบูชาบุคคลผู้ควรบูชา

         บุคคลผู้ควรบูชาคือ บุคคลที่มีคุณธรรมความดีควรค่าแก่การระลึกนึกถึงตั้งแต่เป็นผู้อุดมไปด้วยศีลสมาธิ ปัญญา คือ มีกาย วาจา ใจบริสุทธิ์ ไม่เป็นพิษเป็นภัยกับใครเป็นผู้มีจิตใจมั่งคง ประกอบไปด้วยความเมตตาและมีปัญญาสามารถชี้เส้นทางในการดำเนินชีวิตได้อย่างถูกต้องและปลอดภัยบอกเส้นทางสวรรค์นิพพาน ให้แก่เราได้อีกด้วยถ้านำใจไปวางไว้กับผู้ที่ควรบูชาอย่างนี้แล้วเชื่อมั่นและวางใจได้อย่างแน่นอนเลยว่า  เราจะพบกับความสุข ความสำเร็จและสมปรารถนาในทุกสิ่ง

          ปูชนียบุคคลผู้ควรบูชาที่สุดได้แก่พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ผู้ทรงเป็นสุดยอดของนักปราชญ์บัณฑิตทั้งทางโลกและทางธรรมทางโลก…ทรงสำเร็จศิลปวิทยา 18 สาขาส่วนทางธรรม.. ทรงบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ ผู้ตรัสรู้เองโดยชอบพระปัญญาธิคุณของพระองค์ จึงยอดเยี่ยมกว่าใครในโลก ทรงสมบูรณ์ด้วย พระบริสุทธิคุณคือห่างไกลจากอาสวกิเลส ทั้งหลาย พระองค์ทรงตัดภพตัดชาติ ตัดขาด จากเครื่องข้องในภพทั้งปวงแล้วความบริสุทธิ์ ของพระองค์กลั่นตัวกันมากเข้าจนกลายเป็น บารมี เป็นรัศมีเป็นฉัพพรรณรังสีที่สว่างไสว บางพระองค์สามารถเปล่งพระรัศมีไปทั่ว หมื่นโลกธาตุ

         นอกจากนี้พระองค์ยังทรงมีมหากรุณาธิคุณแนะนำสรรพสัตว์ให้หลุดพ้นจากห้วงทุกข์ในสังสารวัฏพระพุทธองค์จึงทรง เป็นบุคคลผู้ควรบูชาที่สุด การแสดงออกที่บ่งบอกถึงการบูชา พระพุทธเจ้ามี 3 ทาง คือ ทางกายกรรม ไม่ว่าจะเดิน ยืน นั่ง นอนหรือประกอบภารกิจ ใด ๆ หากอยู่ต่อหน้าพระพุทธเจ้าหรือสิ่งที่ เป็นตัวแทนหรือเนื่องด้วยพระพุทธองค์เช่น รูปปั้น พระปฏิมากร ภาพถ่าย เราควรต้อง มีความเคารพยำเกรง นอบน้อมกราบไหว้ ไม่แสดงอาการลบหลู่ควรประดิษฐานไว้ในที่ เหมาะสม พร้อมหาดอกไม้ธูปเทียนไปสักการะ เพื่อเป็นอามิสบูชาทางวจีกรรม ควรหาโอกาส  

            สวดมนต์สรรเสริญคุณความดีของพระรัตนตรัยเป็นประจำ ทางมโนกรรม เราควรหมั่นตาม ระลึกนึกถึงคำสอนของพระพุทธองค์ ส่งใจ ไปถึงท่านให้เป็นผู้มีพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์ เวลานั่งสมาธิก็ให้ตรึกระลึกถึงพุทธคุณ เจริญ พุทธานุสติอานิสงส์นี้จะทำให้เราแคล้วคลาด จากภยันตรายทั้งปวง เพราะพุทธานุภาพเป็น อานุภาพที่ไม่มีประมาณการหมั่นส่งใจไปถึงผู้รู้ ผู้มีอานุภาพเช่นนี้ ถือเป็นการบูชาด้วย มโนกรรม ที่สำคัญยิ่งไปกว่านั้นก็คือจะทำให้เรา เข้าถึงตัวจริงของพระพุทธเจ้าที่อยู่ภายใน คือ ซึ่งเป็นพุทธรัตนะเป็นที่พึ่ง ที่ระลึกอันแท้จริงของพวกเราทุกคน ถ้าเรา นำใจมาวางไว้ในกลางพุทธรัตนะนี้ได้ทุกข์ ทั้งหลายที่มีอยู่ก็จะมลายหายสูญไป ความสุข ที่มีอยู่แล้วจะยิ่งเพิ่มพูนมากขึ้นอีกถ้าทำได้ อย่างนี้ ท่านเรียกว่า ถูกเนื้อแท้ของพระพุทธ- ศาสนาเป็นสุดยอดของปฏิบัติบูชา จึงสมควร อย่างยิ่งที่พวกเราเหล่าพุทธศาสนิกชนควรจะ หาโอกาสบูชาบุคคลผู้เลิศที่สุดคือ พระพุทธเจ้า แล้วเราจะได้อานิสงส์ใหญ่ บุญนั้นจะส่งผล ให้เราได้บรรลุมรรค ผลนิพพาน

           ดังเช่น พระเอกทีปิยเถระที่ท่านได้บูชาพระพุทธเจ้า ในกาลก่อน บุญนั้นจึงส่งผลให้ท่านได้บรรลุธรรม เป็นพระอรหันต์ภพชาติในอดีต ท่านได้เกิดในสมัย ที่พระพุทธเจ้าพระนามว่าสิทธัตถะดับขันธ - ปรินิพพานแล้วเหล่ามนุษย์และเทวาต่างบูชา พระสรีระของพระองค์ด้วยเครื่องสักการบูชา ชั้นเลิศทั้งดอกไม้ธูปเทียน เพชรนิลจินดา รัตนชาติต่าง ๆแม้สิ่งเหล่านี้จะเป็นสิ่งที่มีคุณค่า แต่เมื่อเปรียบกับพระองค์ที่ทรงบำเพ็ญประโยชน์ต่อมวลมนุษยชาติแล้วเทียบกันไม่ได้เลย

  เพราะฉะนั้นใครมีแก้วแหวนเงินทองหรือของมีค่า ต่างพากันนำออกมาบูชาพระพุทธองค์ ด้วยความเคารพเลื่อมใสเป็นที่สุด วันนั้นมาณพหนุ่มคนหนึ่งตรึกระลึก นึกถึงพระคุณอันยิ่งใหญ่ของพระพุทธองค์ จึงคิดหาวิธีที่จะบูชาพระสรีระของพระพุทธองค์เขาได้จุดประทีปถวายเป็นพุทธบูชาอยู่ใกล้ พระจิตกาธานของพระพุทธเจ้า โดยจุดประทีปดวงเดียวให้สว่างไสวจนกว่าพระอาทิตย์จะขึ้น พร้อมส่งใจไปถึงพระพุทธเจ้าเจริญพุทธานุสติ มีพระพุทธเจ้าเป็นอารมณ์อยู่ตลอดเวลา

         ด้วยกรรมที่ทำไว้ดีแล้วในครั้งนั้นเมื่อละโลกได้ไปบังเกิดในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เป็นเทพบุตรชื่อว่า เอกทีปะมีประทีปแสนดวงส่องสว่างอยู่ในวิมานตลอดเวลา วิมานของท่าน จึงสวยงามสว่างไสวเป็นพิเศษรัศมีกายของ ท่านแผ่ซ่านออกไปทั่วทุกทิศทุกทางเหมือน พระอาทิตย์ที่กำลังส่องแสงตลอดเวลาที่น่า อัศจรรย์ยิ่งไปกว่านั้นก็คือ เมื่อมาเกิดเป็น มนุษย์ท่านสามารถมองเห็นได้ตลอดด้วย มังสจักษุ คือ ตาเนื้อ และสามารถมองทะลุ ฝากำแพงและภูเขาโดยรอบได้ถึงร้อยโยชน์ท่านได้เสวยสุขในเทวโลกถึง 77 ครั้ง เป็น จอมเทพในสวรรค์อีก 31 ครั้งเป็นพระเจ้า- จักรพรรดิราช 28 ครั้ง แล้วยังได้เป็นพระเจ้า- ประเทศราชอันไพบูลย์อีกมากมายครั้นถึงภพชาตินี้ เมื่อจุติจากเทวโลก แล้ว ท่านได้มาบังเกิดในครรภ์ของมารดา แม้ ยังอยู่ในครรภ์ของมารดาก็สามารถมองเห็นได้ตลอด ครั้นอายุเพียง 4 ขวบ บุญนั้นส่งผล ให้ท่านได้ออกบวชเป็นสามเณรบวชไม่ถึง ครึ่งเดือน ก็สามารถปฏิบัติธรรมหมดกิเลส เป็นพระอรหันต์ผู้มีทิพยจักษุท่านบอกว่าที่ท่านมองเห็นได้ไกลไม่ติดขัด ไม่เห็นความมืด เลยนั้นเป็นเพราะผลของการถวายประทีป เพียงดวงเดียวเพื่อเป็นพุทธบูชา เราจะเห็นได้ว่าบุญจากการบูชา พระพุทธเจ้าเป็นบุญใหญ่ มีอานิสงส์จักนับ จักประมาณมิได้  

            เราจะได้จุดโคมนับแสนดวงเป็นพุทธบูชาจุดวิสาขประทีปเนื่องในวันคล้ายวันประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพานของพระพุทธองค์ก็ดี เป็นพุทธบูชาเนื่องในวันพระ14 ค่ำ 15 ค่ำก็ดี นับเป็นบุญที่จะทำให้เราสมบูรณ์จุดประทีปถวายพร้อมทั้งมังสจักขุ ทิพพจักขุ สมันตจักขุธรรมจักขุ และปัญญาจักขุ มีดวง ปัญญาสว่างไสว เป็นนักปฏิบัติธรรมประเภท สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา คือ ปฏิบัติสะดวก บรรลุธรรมได้อย่างง่ายดายไปทุกภพทุกชาติ กระทั่งได้บรรลุมรรคผล นิพพาน

 ขอบคุณธรรมะจาก หนังสืออยู่ในบุญ