หลายคนคิดว่าจะประกอบอาชีพอะไรก็ได้ จะสุจริตหรือไม่สุจริต ขอให้ได้เงินมาใช้จ่ายไม่ขาดมือเป็นใช้ได้ ซึ่งความคิดเช่นนี้ไม่เป็นผลดีกับชีวิตในระยะยาวเลย เพราะอะไร?

มนุษย์ทุกคนเกิดมาพร้อมกับความทุกข์ ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสสอนเรื่อง อริยสัจ 4 อันได้แก่ ทุกข์ (คือ ความไม่สบายกายไม่สบายใจต่าง ๆ), สมุทัย (สาเหตุที่ทำให้เกิดทุกข์), นิโรธ (ความดับทุกข์ ด้วยการทำใจให้หยุดนิ่ง), และ มรรค (วิธีปฏิบัติเพื่อไปสู่ความดับทุกข์)

เมื่อเราเกิดมาพร้อมกับความทุกข์ แล้วเราจะทำอย่างไรให้มีความสุข พ้นจากความทุกข์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นได้  ซึ่งพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงตรัสสอนถึงวิธีดำเนินชีวิตหรือหนทางปฏิบัติเพื่อการดับทุกข์ไว้ 8 ประการ เรียกว่า มรรค 8 และ 1 ใน 8 ประการนี้คือ สัมมาอาชีวะ หรือ การเลี้ยงชีวิตชอบ นั่นเอง

การเลี้ยงชีวิตชอบ หมายถึง การทำมาหากินด้วยอาชีพที่สุจริต การเว้นจากมิจฉาอาชีวะ อันได้แก่ การเลี้ยงชีพไม่ชอบ คือการแสวงหาปัจจัยมาบริโภคที่มิชอบ อันเกิดจากการคดโกงหรือหลอกลวง ประจบสอพลอ การบีบบังคับขู่เข็ญ และการต่อลาภด้วยลาภ หรือก็คือการแสวงหาลาภโดยไม่ประกอบด้วยความเพียร (สัมมาวายามะ ) คือขี้เกียจ อยากได้มาง่ายๆ โดยไม่อาศัยกำลังแห่งสติปัญญาและแรงกาย ซ้ำโลภจนไม่ชอบธรรม เช่น เบียดเบียนลูกจ้าง และทำลายสิ่งแวดล้อม สังคม เพื่อประโยชน์ส่วนตน

แล้วอาชีพอะไรที่ไม่ควรทำ? เพราะจะทำให้ไม่มีความสุขความเจริญ

พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ว่า อาชีพที่ควรเว้น ซึ่งเรียกว่า มิจฉาอาชีวะ มีอยู่ 5 อย่าง ได้แก่

1. ค้าขายมนุษย์
2. ค้าขายสัตว์ไว้สำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาหาร
3. ค้าขายอาวุธเพื่อเป็นเครื่องประหาร
4. ค้าขายยาพิษ
5. ค้าขายน้ำเมา (หมายถึงสุราและเครื่องดื่มของมึนเมาทุกชนิด กับยาเสพติดทุกชนิด)

ดังนั้น ก่อนจะเลือกทำอาชีพอะไร ควรนำหลักธรรมข้างต้นมาประกอบการตัดสินใจ เพราะหากทำอาชีพที่ไม่สุจริต แม้จะได้ทรัพย์มาง่ายๆ ก่อร่างสร้างตัวได้เร็วอย่างไรก็ตาม ก็ไม่คุ้มกับการต้องไปชดใช้กรรมอีกยาวนาน

และขอชื่นชมกับผู้ใช้แรงงานทุกท่าน เนื่องในวันแรงงานแห่งชาติ 1 พฤษภาคมนี้ ที่ถึงแม้บางท่าน บางอาชีพจะต้องแลกหยาดเหงื่อแรงงาน กับเงินที่ได้มาเพียงน้อยนิด แต่หากเป็นอาชีพที่สุจริต ยิ่งได้ทรัพย์มาด้วยความยากลำบาก ก็ยิ่งทำให้ภาคภูมิใจ ที่เราไม่ได้ทำนาบนหลังคนอื่น ไม่ได้ทำให้สังคมและคนรอบข้างเดือดร้อน