วิธีการตรวจซ่อมพัดลมไฟฟ้า (electric fan) เครื่องใช้ไฟฟ้าที่เล็ก ๆ แต่ประโยชน์ของมันยิ่งใหญ่มาก... ยิ่งหน้าร้อนบ้านเรานะ...ครอบครัวนึงก็ต้องมีแล้ว อย่างน้อย 2-3 ตัว เปิดพัดลมกันทีวัน ๆนึง เกือบ 24 ชั่วโมง อายุการใช้งานก็สั้นลง สำหรับบางท่านมีสตางค์หน่อยเสียก็ทิ้งซื้อใหม่... บางท่านก็ส่งร้านซ่อม... แต่สำหรับเราๆที่อยากจะลองวิชาซ่อมเอง แต่ติดอยู่ที่ไม่ค่อยมีประสบการณ์เท่าไร... เล็ก ๆที่ยิ่งใหญ่จึงจัดให้ครับ...

ก่อนอื่นเราต้องสำรวจก่อนครับว่าเรามีเครื่องมืออะไรบ้างที่ต้องใช้ในการตรวจซ่อม

1.ไขควง

2.มัลติมิเตอร์

ไขควง

มัลติมิเตอร์

แค่นี้แหละครับ... ถ้าไม่มีลองยืมข้าง ๆบ้านก็ได้

เริ่มจากมาดูส่วนประกอบหลัก ๆ ของพัดลมกันก่อนเลยครับ

หลังจากรู้จักส่วนประกอบกันแล้วก็มาเริ่มซ่อมกันเลย....

ก่อนอื่นก็ต้องดูอาการก่อนครับว่าเป็นอย่างไร โดยการเสียบปลั๊กแล้วเปิดดูว่าอาการเหมือนข้อใด

1. พัดลมไม่หมุนเลย ไม่มีเสียงอะไรทั้งสิ้น... หรือ

2. พัดลมไม่หมุน แต่มีเสียงดังตื๊ด ๆ ที่มอเตอร์... หรือ

3. พัดลมไม่หมุน..แต่พอเอามือหมุนที่ใบพัดช่วย แล้วหมุน..

เอาล่ะเมื่อทราบอาการแล้วก็มาเริ่มชำแหละกันเลย...

อาการที่ 1.

พัดลมไม่หมุนเลย ไม่มีเสียงอะไรทั้งสิ้น...

สันนิฐานได้ว่า ไฟฟ้าไม่เข้าที่มอเตอร์... หรือไม่ครบวงจรนั่นเอง...

1.เช็คสาย AC ก่อนครับว่าขาดในหรือเปล่าโดยถอดฝาครอบด้านล่างออกแล้วใช้โอห์มมิเตอร์วัดสายทั้งสองว่าถึงกันหรือเปล่า.... ตกม้าตายตรงนี้ก็เยอะครับถอดซะหมดที่แท้สายไฟขาดใน ขาดก็เปลี่ยนครับ...ง่ายๆๆเส้นละประมาณ 20 บาท

2.สวิตช์ ปิด-เปิด  ถ้าข้อ 1. โอเคให้เช็คที่ สวิตช์ต่อไปครับ ใช้โอห์มมิเตอร์อีกเช่นเคยวัดจุดที่สายไฟเข้ากับจุดต่อของสวิตช์เบอร์ต่าง ๆ เบอร์1-3 ลองกดดูถ้ากดสวิตช์ไว้วัดโอห์มต้องขึ้น ถ้าไม่ขึ้นแสดงว่า...สวิตช์เสีย...แต่ยังครับ ...ยังไม่ต้องเปลี่ยนใหม่....เล็กๆที่ยิ่งใหญ่ซ่อมได้ครับ...โดยการถอดหน้าสัมผัส ออกมาใช้กระดาษทรายหรือตะไบเล็กๆ ขัดเสียหน่อยก็ใช้ได้แล้วละครับ...

3.เช็คขดลวดมอเตอร์ และ ฟิวส์ ถ้าข้อ 2. โอเค ก็มาเริ่มจุดต่อไปครับอันนี้ต้องทำความเข้าใจกับวงจรเสียหน่อย  ตามรูปครับ

วงจรพัดลม

ในตัวมอเตอร์จะประกอบไปด้วยขดลวดทองแดงทั้งหมด 4 ขด เราต้องตรวจสอบว่าขดลวดชุดใดขาดทำให้ไฟฟ้าไม่ครบวงจรโดยเริ่มจากการใช้โอห์มมิเตอร์วัดตามจุดต่างๆ ดังนี้...

1.วัดโอห์มคร่อม Cap จุดนี้จากวงจรจะเห็นได้ว่าเป็นการวัดขดลวดทั้ง 4 ขดพร้อมกัน

ถ้าวัดขึ้น จะได้ค่าประมาณ 1200 โอห์ม โดยประมาณนะครับ ถ้าได้แบบนี้ก็โล่งอกหน่อยเพราะขดลวดไม่ขาดไม่ช๊อต

แต่ถ้าวัดไม่ขึ้นแสดงว่าต้องมีขดลวดชุดใดขาด เดี๋ยวผมจะอธิบายวิธีการวัดขดลวดแต่ละชุดอีกทีครับ...

เอากรณีวัดขึ้นก่อนนะครับให้สันนิฐานว่า ฟิวส์ขาดครับ...แล้วก็ทำการตรวจวัดโดยใช้โอห์มมิเตอร์อีกเช่นเคย

ตามรูป  ดูวงจรเปรียบเทียบด้วยครับ ....ตำแหน่งของฟิวส์ก็อยู่ตามรูปครับถ้าไม่ขึ้นก็ถอดเปลี่ยน วิธีการถอดก็ตามรูปเลยครับ....

ถอดฟิวส์ออกมาเปลี่ยนได้เลย หรือจั๊มสายเข้าด้วยกันเลยก็ได้กรณี ไม่ต้องการให้มีฟิวส์  เทอร์โมฟิวส์     ตัวละประมาณ 5 บาท

ถอดฝาครอบออก

ถอดฝาครอบออก วิธีการถอดก็ตามรูปเลยครับ....

หลังจากนั้นก็ประกอบและทำการตรวจสอบเลยครับ

..............โอ้เย็นสบาย....กลับมาคืนชีพอีกครั้ง.....

เป็นไงครับง่ายไหมครับ....

อาการที่ 2.

พัดลมไม่หมุน แต่มีเสียงดังตื๊ด ๆ ที่มอเตอร์...

อาการนี้เกิดจากแกนมอเตอร์ฝืดครับลองถอดตะแกรงออกแล้วลองหมุนใบพัดดู.....

ถ้าใบพัดฝืดแสดงว่ามีสิ่งสกปรก เช่นฝุ่น,เส้นผมเข้าไปพันแกนมอเตอร์ ให้ทำความสะอาดแล้วหยอดน้ำมันก็ใช้ได้แล้วครับ

.................

อาการที่ 3.

พัดลมไม่หมุน..แต่พอเอามือหมุนที่ใบพัดช่วย แล้วหมุน..

อันนี้อาจเกิดจากแกนมอเตอร์ฝืดก็ได้

หรืออีกอย่างก็คือ Cap เสียครับ ลองเปลี่ยนดู

ที่มา: http://electronicsthailand.blogspot.com/2013/04/blog-post.html