เด็กๆในโรงเรียนธรรมะวิถีพุทธในไบรตันกำลังเรียนวิชา การเจริญสติ

Photograph: Dharma Primary School Nursery

 ในเช้าวันพุธ นักเรียนระดับชั้นป.5 ของโรงเรียนประถมศึกษาเซนต์จอห์นเดอะแบ๊พทิสต์ในเมืองไบรตันกำลังคุยกันเซ็งแซ่ที่โต๊ะของพวกเขา พอเสียงระฆังดังขึ้น เสียงคุยเหล่านั้นก็หยุด   เด็กจำนวน30คนหลับตาลงและใช้มือทาบที่อก หายใจเข้าและออกช้าๆ ดูราวกับว่าพวกเขาถูกสะกดจิต

“ ถ้าใจเราไม่อยู่ที่เรา ให้สังเกตว่า มันไปที่ใหน” ครูเคอสติน อันดลอว์ พูดด้วยเสียงนุ่มนวล “ จากนั้นให้กลับมาสนใจที่ลมหายใจ”

เด็กนักเรียนเหล่านี้กำลังฝึกการเจริญสติ ซึ่งเป็นวิธีการที่ทำให้พวกเขา หยุด ผ่อนคลาย และอยู่กับปัจจุบัน  ห้องเรียนแบบนี้ปกติเคยมีเฉพาะที่โรงเรียนเอกชน   แต่ปีนี้มีโรงเรียนรัฐบาลมากกว่าโรงเรียนเอกชนที่สมัครร่วมโครงการนี้ทั้งระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาตอนต้น

จากข้อมูลของโครงการการเจริญสติในโรงเรียน ในปีนี้มีครูจำนวน1,350คนได้รับการอบรมเทคนิคการเจริญสติ  เพิ่มขึ้นสองเท่าจากปีที่แล้ว  ตอนนี้มีครูทั่วประเทศมีคุณสมบัตินี้มากกว่า 4,000คน

เมื่อครูอันดลอว์ถามว่า “ใจของพวกเธอไปที่ใหน?” แองเจิลตอบว่ากำลังคิดถึงแม่ที่ไปโรงพยาบาลเพื่อผ่าตัดในวันนั้น   โจเซ่กำลังตั้งตารอคอยงานวันเกิดของน้องสาวสุดสัปดาห์นี้   ส่วนใจของดาเนียลไปอยู่ที่อาหารกลางวัน

 เมื่อคุณครูถามต่อว่า “ พวกเธอสามารถปล่อยความคิดเหล่านั้นไปและกลับมาอยู่ที่ลมหายใจได้ไหม?”เด็กๆก็พยักหน้าอย่างมั่นใจ

 ชั้นเรียนประกอบด้วย การฝึกการหายใจ พูดคุยเกี่ยวกับการนั่งสมาธิและการเคลื่อนไหวเพื่อยืดเหยียดร่างกายแบบง่ายๆ

“ เป็นการฝึกปฏิบัติเพื่อช่วยให้นักเรียนควบคุมตนเองได้  มีจิตใจที่สงบ หรือ ช่วยให้พวกเขามีกำลังใจขึ้นมาได้เมื่อรู้สึกท้อแท้” คุณครูอันดลอว์กล่าว    ในอเมริกาตอนนี้ บางโรงเรียนให้นักเรียนนั่งสมาธิแทนการลงโทษด้วยการกักบริเวณ  ทำให้ความก้าวร้าวรังแกกันที่โรงเรียนลดลงมาก รวมถึงมีผลการเรียนที่ดีขึ้นมาก

 แต่ริชาร์ด เบอร์เน็ตผู้ร่วมก่อตั้งโครงการนี้ที่อังกฤษ มีการปรับจากโมเดลของอเมริกาโดยเฉพาะอย่างยิ่งที่ใช้ การเจริญสติไปแก้ไขพฤติกรรมที่ไม่ดีของนักเรียนซึ่งตรงข้ามกับการเจริญสติเพื่อให้มีสติ โดยเขาคิดว่าโมเดลของอมริกาเป็นวัฒนธรรมบนฐานของการแสวงหาความสำเร็จซึ่งเป็นการเพิ่มความกดดันให้เด็กๆมากไป

เด็กในโรงเรียนธรรมะวิถีพุทธในไบรตัน กำลังตีระฆังแห่งสติ

Photograph: Dharma Primary School Nursery

แต่กระนั้น ก็มีคำถามว่า ความเครียดซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพจิตหลักๆ ในโลกที่เชื่อมโยงกันอย่างท่วมท้นแล้วเด็กๆและวัยรุ่นไม่เข้มแข็งพอที่จะรับมือกับมัน ทำให้ต้องมีโครงการเจริญสติที่โรงเรียนใช่หรือไม่? 

ดร.ริชาร์ด เกรแฮม จิตแพทย์ที่ปรึกษาที่โรงพยาบาลไนติงเกล ลอนดอน คิดว่า ใช่ เพราะ เขาได้เห็นแล้วว่าปีนี้มีจำนวนวัยรุ่นที่ต้องการรักษาการติดเทคโนโลยีโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ติดเกม เป็นจำนวนมาก

  “วัยรุ่นอยู่ในโลกที่วกวนมากๆ  เมื่อความกลัวตกเทรนด์กลายเป็นแบบแผนชีวิต ต้องเสพติดอินเตอร์เน็ต พวกเขาต้องสู้กับการทำหลายอย่างในเวลาเดียวกัน”คุณหมอกล่าว

คุณหมอเกรแฮมเชื่อว่า การฝึกสติมีคุณค่ากับนักเรียนเพราะแก่นของเรื่องนี้คือการส่งเสริมเรื่องสุขภาวะและการเป็นที่พึ่งให้ตนเองได้

ซึ่งหวังว่าการค้นพบของโครงการงานวิจัยใหม่จากศูนย์การเจริญสติของมหาวิทยาลัยออกซ์ฟอร์ดจะขจัดปัญหาและอุปสรรคต่างๆได้   งานวิจัยนี้จะประเมินถึงประโยชน์ของการฝึกสติต่อสุขภาพจิตของเด็กกว่า6,000คน เป็นเวลาอีก6ปี

  “แน่นอนว่ามันไม่ได้พิสูจน์ว่า การฝึกสติแก้ปัญหาความกังวลใจของเด็กๆได้อย่างสิ้นเชิงแต่งานวิจัยจะบอกเราว่าอะไรทำแล้วได้ผล อะไรทำแล้วไม่ได้ผล”  เบอร์เน็ตกล่าว รัฐบาลอังกฤษก็ติดตามงานวิจัยนี้อยู่เช่นกัน   ปัจจุบันนี้ถ้าโรงเรียนใหนต้องการให้มีการเจริญสติในหลักสูตร  โรงเรียนนั้นต้องจัดหางบประมาณเอง

 เจมี่ บริสโตว ผู้อำนวยการ โครงการ Mindfulness Initiative ซึ่งเป็นองค์กรด้านนโยบายและการวิจัย กล่าวว่า ปัญหาในเรื่องนี้คือโรงเรียนกลุ่มที่ยากจนไม่ได้เข้าร่วมโครงการ การเจริญสติ “ โรงเรียนเหล่านี้ต่อสู้มากที่สุดกับปัญหาเรื่องพฤติกรรมนักเรียน   คนที่มีความเครียดสูงและขาดเรียนบ่อยเป็นคนที่น่าจะได้ประโยชน์จากการเจริญสติมากที่สุด   แต่โรงเรียนกลุ่มนี้ไม่ได้เข้าร่วมโครงการ เพราะไม่มีงบประมาณจ่าย”

คาเมล ฮิวจ์ ครูใหญ่ของโรงเรียนเซนต์จอห์นเดอะแบ๊พทิสต์นำเรื่องการเจริญสติเข้ามาในโรงเรียนหลังจากได้ยินได้ฟังถึงเรื่องราวดีๆของการเจริญสติจากครูใหญ่โรงเรียนอื่นๆ  โรงเรียนที่เธออยู่ก็ไม่ได้ร่ำรวยแต่เธอเชื่อว่า เงินจำนวน1,600ปอนด์ (68,810.14บาท)สำหรับระยะเวลาโครงการ16 สัปดาห์ เป็นการใช้เงินที่ดีแล้ว

 “เด็กๆตั้งหน้าตั้งตารอคอย วิชาการเจริญสติ เพราะมันแตกต่างจากวิชาอื่น เป็นวิชาที่พวกเขาได้รับการส่งเสริมให้อยู่กับตัวเอง”

หลังจากจบคลาสซึ่งมีระยะเวลา 15 นาที  เด็กชั้นป.5เหล่านี้ก็คุยกันต่อที่โต๊ะ คุณครูกำลังเตรียมตัวสอนกลุ่มต่อไป นักข่าวของเดอะการ์ดเดียนใช้โอกาสนี้ถามดช.รีซ อายุ9 ขวบว่า เขาคิดอย่างไรกับการเจริญสติ?  ดช.รีซ นั่งคิดสักครู่และโน้มตัวลงมาตอบอย่างมั่นใจว่า “ผมชอบการหายใจที่มีสติ”และเขากระซิบว่า“ มันช่วยให้ผมนอนหลับได้เมื่อผมฝันร้าย” 

ขอขอบคุณข้อมูลจาก: https://www.theguardian.com/education/2016/oct/23/mindfulness-school-lessons-pupil-stress